مبانی نظری و پیشینه پژوهش هوش معنوی با منابع 2024-2025

بخشی از محصول

هوش معنوی، هوشی است که از طریق آن مسائل مربوط به معنا و ارزش ها را حل می کنیم، هوشی است که فعالیت ها و زندگی ما را در زمینه ای وسیع تر، غنی تر و معنادار تر قرار می دهد، هوشی است که به ما کمک می کند بفهمیم کدام اقدامات یا کدام مسیر معنادار تر از دیگری است. این هوش بعنوان عالی ترین نوع هوش، تنها مختص انسان بوده و توانایی های گوناگونی از جمله تحمل سختی ها و مشکلات، صبر، فداکاری، متانت، ایمان به یگانگی خداوند، توانایی تطابق با پیچیدگی¬ها، دشواری ها و تغییرات را به افراد می دهد. مسلم است که هر یک از عوامل نامبرده، می تواند در موفقیت، پیشرفت و کارامد و کارآفرین بودن یک فرد نقش برجسته‌ای ایفا نماید. همچنین، با توجه به سرعت فزاینده تغییر و تحولات در عصر حاضر، سازمانهای کنونی باید خود، سرچشمه‌ای برای موج تغییر و تحول باشند، نه اینکه در انتظار موج بنشینند(یونسی امام قیسی و همکاران، 1402).
برای اول بار استیونز، مفهوم هوش معنوی را در ادبیات آکادمیک روان شناسی در سال 1996م و بعد امونز در سال 1999م مطرح و به موازات این جریان، گاردنر مفهوم هوش معنوی را در ابعاد مختلف نقد و بررسی کرد و پذیرش این مفهوم ترکیبی معنویت و هوش را به چالش کشید . می¬توان پیدایش سازه هوش معنوی را به عنوان کاربرد ظرفیت ها و منابع معنوی در زمینه ها و موقعیت عملی در نظر گرفت. بعبارتی، افراد، زمانی هوش معنوی را به کار میبرند که بخواهند از ظرفیت ها و منابع معنوی برای تصمیم گیری های مهم و اندیشه در موضوعات وجودی یا تلاش در جهت حل مسائل روزانه استفاده کنند. ادوارد، معتقد است داشتن هوش معنوی بالا با داشتن اطلاعاتی در باره هوش معنوی متفاوت است. از این رو، تمایز فاصله میان دانش عملی و نظری را مطرح می کند. نباید داشتن دانش وسیع در باره مسائل معنوی و تمرین های آنها را هم ردیف دستیابی به هوش معنوی از طریق عبادت و تعمق برای حل مسائل اخلاقی دانست (ساچز-آلوارز و همکاران، 2020)

منابع فارسی

1. دهقان اردکانی، زهرا،(1402)،گرایش به رفتارهای پرخطر در دختران نوجوان: نقش کارکرد خانواده و هوش معنوی،اولین همایش بین المللی و دومین همایش ملی روان شناسی و دین،اردبیل،https://civilica.com/doc/1840593
2. یونسی امام قیسی، ملیحه و فرخ مهر، صدیقه و انصاری بارزی، حاجیه و خلیلی سامانی، صفرعلی و موسوی فرد، صدیقه،(1402)،
3. اعظمی قره تپه، مصطفی و رنجبر، منیژه،(1400)،یادگیری ماشین در هوش مصنوعی، چالش جدید مالکیت معنوی،هشتمین کنفرانس بین المللی مدیریت، تجارت جهانی، اقتصاد، دارایی و علوم اجتماعی،https://civilica.com/doc/1300840
4. صالح آبادی، شقایق، (1400). رابطه هوش هیجانی و هوش معنوی با عملکرد کارکنان،اولین کنفرانس ملی پژوهش های سازمان و مدیریت،تهران
5. مقصدی، فاطمه و قاسمی، زهرا، (1400)،پیشبینی رضایت شغلی معلمان ابتدایی بر مبنای هوش معنوی،اولین همایش ملی علوم انسانی وحکمت اسلامی،تهران،https://civilica.com/doc/1381283
6. مهدی نژاد، عالیه و وظیفه، زهرا،(1400). تاثیر هوش هیجانی بر عملکرد شغلی با توجه به نقش میانجی توانمندسازی روانشناختی،دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه
7. غمشاد زهی، پری، و ناستی زایی، ناصر (1398)، بررسی رابطه بین معنویت در کار و رضایت شغلی با نقش میانجی وفاداری سازمانی، دانش و پژوهش در روانشناسی كاربردی سال بیستم، شمارهٔ 4، زمستان 1398، (پیاپی 78)، صص56-46

Non-Persian References

1. Grasmane, I., Pipere, A. & Raščevskis, V(2025). Effectiveness of a Psycho-pedagogical Intervention on Spiritual Intelligence, Happiness, and Spiritual Well-being for Primary School Children: A Non-randomized Controlled Trial. J Happiness Stud 26, 5 . https://doi.org/10.1007/s10902-024-00844-6
2. Zhou, Z., Tavan, H., Kavarizadeh, F. et al. The relationship between emotional intelligence, spiritual intelligence, and student achievement: a systematic review and meta-analysis. BMC Med Educ 24, 217 (2024). https://doi.org/10.1186/s12909-024-05208-5
3. Arad M., Alilu L., Habibzadeh H., Khalkhali H., Goli R.(2022). Effect of spiritual intelligence training on nurses’ skills for communicating with patients – an experimental study. J. Educ. Health Promot., 11 (2022), p. 127, 10.4103/jehp.jehp_1483_20
4. Sharifnia, Fernandez, Green, Alananzeh(2022). The effectiveness of spiritual intelligence #include
5. Altwijri S., A. Alotaibi, M. Alsaeed, A. Alsalim, A. Alatiq, S. Al-Sarheed.(2021). Emotional intelligence and its association with academic success and performance in medical students. Saudi J. Med. Med. Sci. 9 (1) (2021) 31.
6. Abdullah, L., Latipah, E., & Kistoro, H. C. A. (2021). Model of the Naqsabandiyah Order and Its Effect on Spiritual Intelligence. Edukasia : Jurnal Penelitian Pendidikan Islam, 16(2), 209–232. https://doi.org/10.21043/edukasia.v16i2.11682
7. Estrada, M., Monferrer, D., Rodríguez, A., & Moliner, M. Á. (2021). Does emotional intelligence influence academic performance? The role of compassion and engagement in education for sustainable development. Sustainability, 13(4), 1721.
8. El Othman, R., El Othman, R., Hallit, R., Obeid, S., & Hallit, S. (2020). Personality traits, emotional intelligence and decision-making styles in Lebanese universities medical students. BMC psychology, 8(1), 1-14.
9. Blasco-Belled A, Rogoza R, Torrelles-Nadal C, Alsinet C. Emotional intelligence structure and its relationship with life satisfaction and happiness: New findings from the bifactor model. J Happiness Stud. 2019;6:1–19. doi:10.1007/s10902-019-00167-x.
10. Dami Z.A., Setiawan I., Sudarmanto G., Lu(2019). Effectiveness Of group counseling on depression, anxiety, stress and components of spiritual intelligence in student. Int. J. Sci. Technol. Res. (2019), pp. 236-243
11. Rodrigues A, Jorge F, Pires C, António P. The contribution of emotional intelligence and spirituality in understanding creativity and entrepreneurial intention of higher education students. Educ + Training. 2019;61(7/8):870–894. doi:10.1108/ET-01-2018-0026.
12. Sánchez-Álvarez N, Berrios Martos MP, Extremera N. A meta-analysis of the relationship between emotional intelligence and academic performance in secondary education: a multi-stream comparison. Front Psychol. 2020;11:1517.
13. Yun K, Kim SH, Awasu CR. Stress and impact of spirituality as a mediator of coping methods among social work college students. J Hum Behav Soc Environ. 2019;29(1):125–136. doi:10.1080/10911359.2018.1491918.
14. King, D.B. (2008). Rethinking claims of Spiritual Intelligence: A definition, model and measure (thesis). The Author, Peterborough, ON.
15. LeBlanc NJ, Brown M, Henin A. Anxiety disorders in emerging adulthood. In: Bui E, Charney M, A. Baker, eds. Clinical Handbook of Anxiety Disorders. Current Clinical Psychiatry. Cham: Humana; 2020:157–173. doi:10.1007/978-3-030-30687-8_8.
16. Dhofier, Z. (1990). Traditional Islamic education in the Malay Archipelago: Its contribution to the integration of the Malay world. Indonesia Circle. School of Oriental & African Studies. Newsletter, 19(53), 19–34. https://doi.org/10.1080/03062849008729746
17. Adam, S., & Jiang, C. (2022). Identity, inclusion, and society. In (Eds.) W. Austin, D. Kunyk, C. Peternelj-Taylor & M. A. Boyd, Psychiatric and mental health nursing for Canadian Practice (5th ed., pp. 29–41). Wolters Kluwer.