مبانی نظری و پیشینه پژوهش خیانت با منابع 2024-2025

بخشی از محصول

روابط فرازناشویی یا خیانت در رابطه زناشویی به معنی شکسته شدن عهد و پیمانی که با ازدواج میان زوجها شکل می گیرد و رابطه ای عاطفی و جنسی میان آنان پدید می آورد – رابطه ای که کاملا انحصاری و نیز کاملا خصوصی است. بنابراین اگر یکی از زوج ها با فردی به غیر از شریک زندگی اش وارد رابطه جنسی یا حتی رابطه عاطفی شود، مرتکب خیانت شده است. زیرا مهمترین فرض روابط عاشقانه منحصر به فرد بودن آن است، یعنی اعتقاد به این که هر دو نفر از نظر مسائل عاطفی و جنسی متعهد به یکدیگرند یا باید به یکدیگر متعهد باشند. در بسیاری یا در اغلب فرهنگ ها، روابط زناشویی میان زوجها ، معمولا حکایت از انتظاری بیان شده یا ضمنی ، از نوعى انحصار در این رابطه دارد (تقدمی، 1390).
البته در ادبیات این موضوع خیانت در رابطه زناشویی، اصطلاح یا کلید واژه« بی وفایی» نیز بسیار به کار گرفته می شد. کلید واژه به معنای رفتاری است که یک فرد متاهل، بیرون از رابطه زناشویی خود و همسرش، با شخص دیگری رابطه برقرار کند. بی وفایی می تواند طیفی از رفتارها را در برگیرد: رفتارهایی که به یک رابطه جنسی نامشروع بیرون از رابطه زناشویی مشروع و قانونی خیانت جنسی) می انجامد، یا رفتارهایی که تنها به رابطه ای عاطفی بیرون از آن رابطه زناشویی مشروع و قانونی (خیانت عاطفی) کشیده می شوند و یا حتی رابطه ای ذهنی و یک سویه یک فرد متاهل – بی آن که در واقعیت به یک رابطه ای واقعی (خیانت ذهنی) بینجامند (کانو ، 2002). پتانسیل خیانت در رابطه زناشویی، عبارت است از احتمال و یا امکان اینکه فردی – در شرایطی خاص – در یک رابطه فرا زناشویی وارد شود؛ به این معنا که با فردی غیر از شریک زندگی اش وارد رابطه عاطفی یا جنسی و یا ترکیبی از هر دو شود.

منابع فارسی

1. خیاط عمزان، شقایق، بهرامی، سلیم، شیردل، خیرانسا(1403)اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بخشش در زنان آسیب دیده خیانت همسر.نهمین کنفرانس بین المللی مطالعات میان رشته ای علوم بهداشتی، روانشناسی، مدیریت و علوم تربیتی
2. طاهر غلامی، راحله (1402)آسیب های ناشی از خیانت زوجین.هفتمین کنفرانس بین المللی مطالعات میان رشته ای روانشناسی، مشاوره، آموزش و علوم تربیتی
3. میرزائی، اشکان(1402)اثربخشی افزایش دانش جنسی بر کاهش تعارضات زناشویی در زوجین خیانت دیده.هفدهمین کنفرانس بین المللی روانشناسی، مشاوره و علوم تربیتی
4. بختیارپور، سعید، عامری، زینب .(1399) .رابطه بین وابستگی خاص نسبت به همسر و باورهای غیر منطقی با دلزگی زناشویی در دبیران متاهل اهواز.فصلنامه یافته های نو در روانشناسی،ص54تا 60.
5. نادری، فرح. افتخار، زهرا. آملازاده، صفری. (1399). رابطه ویژگی های شخصیت و روابط صمیمی همسر با دلزدگی زناشویی در همسران معتادان مرد اهواز، فصلنامه یافته های نو در روانشناسی،62-78.
6. نکوبخت، ندا، کریمی، یوسف، بهرامی، هادی. (1399). بررسی دلزدگی زناشویی در زنان بارور و نابارور مراجعه کننده به بیمارستان ولیعصر مجتمع بیمارستانی امام خمینی،مجله تخصصی ایپدمولوژی ایران،1390، دوره 7، شماره 1، صص 32-37.
7. میرزایی جاهد، عاطفه. صابری، هایده. (1398). پیش بینی دلزدگی زناشویی زنان بر مبنای نگرش جنسی آنها و گرایش همسرانشان به شخصیت تاریک. فصلنامه روان شناسی کاربردی, 13(3), 371-389.
8. سنگتراش میرآقائی, منیژه, عزیزی, مرتضی. (1398). پیش بینی خیانت زناشوئی بر اساس تفکیک خویشتن و دلزدگی زناشوئی زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی شهر تبریز. زن و مطالعات خانواده, 12(43), 7-17.
9. رضا زاده.، مریم..(1397). رابطه مهارتهاي ارتباطي و سازگاري زناشويي در دانشجويان.دو فصلنامه روانشناسي معاصر انجمن روانشناسي ايران. دوره سوم،شماره 1.بهار1397.
10. کاوه‌ای‌‌سرچقا, طاهره, علی‌مندگاری, ملیحه, افراسیابی, حسین, رازقی نصرآباد, حجیه بی‌بی. (1397).
11. خدایاری فرد، محمد. عابدینی، یاسمین. (1395). نظریه‌ ها و اصول خانواده درمانی، تهران. انتشارات دانشگاه تهران .
12. اليس، آلبرت؛ هارپر، رابرت، راهنماي ازدواج موفق، ترجمه: الهام شفيعي.(1395). تهران: انتشارات رسا.
13. کمائی، ف؛ صداقتی فرد، م؛ (1394) . بررسی رابطه کژکاري جنسی در زنان متاهل با دلزدگی زناشویی آنها. فصلنامه روانشناسی تحلیلی – شناختی. سال ششم. شماره بیستم و سوم، تابستان 1394. 49-55.
14. منصوری نسیبه، صفاریان طوسی محمد رضا، منصوری احمد. (1399). نقش میانجی تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین بدرفتاری های دوره کودکی و کژکاری جنسی زنان. تحقیقات علوم رفتاری. ۱۸ (۲) :۲۰۲-۲۱۲
15. قلیلی، زهره؛ احمدی، سید احمد؛ فاتحی زاده،مریم.(1391). اثر بخشی آموزش شیوه حل مسئله بر کاهش تعارضات زناشویی. فصلنامه روانشناسی کاربردی. دوره 1،شماره3،صص 344-331.
16. یوسفی، سهراب. (1392). پیش بینی کیفیت روابط جنسی بر اساس هوش هیجانی و اهمال کاری زناشوئی. پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت .
17. اسلامی نسب، س.، (1390). بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و سازگاری زناشویی. پژوهش های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز), 4(14), 49-62.
18. اوحدي، بهنام.(1390). تمايلات و رفتارهاي جنسي طبيعـي و غير طبيعـي انسان/ از نوزادي تا پيري، اصفهان : انتشارات صادق هدايت.
19. برنشتاين.،چ.ف، برنشتاين.،م.ت.(1397). شناخت و درمان اختلافات زناشويي(زناشويي درماني). ترجمه حميد رضا سهرابي. انتشارات موسسه خدمات فرهنگي رسا.چ.اول.1397.
20. پاينز، آيالامالاچ. (2006). چه كنيم تا عشق رويايي به دلزدگي نينجامد، ترجمه ي فاطمه شاداب، (1391). تهران: انتشارات ققنوس.
21. تقدمي، محمدرضا.(1390). خستگي جنسي، مشهد: نشر كتاب درماني .
22. نیکو بخت، مهدی. (1391). اختلالات جنسی در مرد و زن، تهران: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی تهران.

Non-Persian References

1. Carbó-Valverde, S., Martín-Ríos, R(2025). & Rodríguez-Fernández, F. Exploring neuroanatomy and neuropsychology in digital financial decision-making: betrayal aversion and risk behavior. Brain Imaging and Behavior 19, 357–364 . https://doi.org/10.1007/s11682-025-00967-1
2. Kondrath, S.R., Brandt, E.A.B., Campbell, K. (2024). Moral Injury and Institutional Betrayal Among Cis Women and Sexual and Gender Minorities. Curr Treat Options Psych 11, 265–278 (2024). https://doi.org/10.1007/s40501-024-00332-x
3. Warach, B.; Josephs, L. The aftershocks of infidelity: A review of infidelity-based attachment trauma. Sex. Relatsh. Ther. 2021, 36, 68–90.
4. Barta, W., & Kiene, S. (2019). Motivations for infidelity in heterosexual dating couples: The roles of gender, personality differences, and sociosexual orientation. Journal of social and personal relationships, 22,773 -722 .
5. Beam, C. R., Marcus, K., Turkheimer, E., & Emery, R. E. (2018). Gender differences in the structure of marital quality. Behavior Genetics, 48(3): 209-223.
6. Barry, R. A., Lawrence, E., & Langer, A. (2017). Conceptualization and assessment of disengagement in romantic relationships. Personal Relationships, 7 , 233 -710
7. Guitar, A.E.; Geher, G.; Kruger, D.J.; Garcia, J.R.; Fisher, M.L.; Fitzgerald, C.J. Defining and Distinguishing Sexual and Emotional Infidelity. Curr. Psychol. 2016, 36, 434–446 .
8. Bendixen, M.; Kennair, L.E.O.; Grøntvedt, T.V. Forgiving the unforgivable: Couples’ forgiveness and expected forgiveness of emotional and sexual infidelity from an error management theory perspective. Evol. Behav. Sci. 2018, 12, 322–335.
9. Leeker, O.; Carlozzi, A. Effects of Sex, Sexual Orientation, Infidelity Expectations, and Love on Distress related to Emotional and Sexual Infidelity. J. Marital. Fam. Ther. 2014, 40, 68–91 .
10. Weiser, D.A.; Lalasz, C.B.; Weigel, D.J.; Evans, W.P. A prototype analysis of infidelity. Pers. Relatsh. 2014, 21, 655–675 .
11. Grotevant H, Mcroy RF. (2012). Adoptive couples: Communication and changes made in openness level. Fam Relat. 45(2): 223-229.
12. Wiederman, M. W., & Allgeier, E. R. (2011). Expectations and attributions regarding extramarital sex among young married individuals. Journal of psychology and Human Sexuality, 8(1), 3-21
13. Comstock F. D., & Sterzizweick, S. R. H. (2010). Of memes and marriage: Towards a positive relationship science. Journal of Family Theory and Review, 2, 4-24.
14. Luo, S.; Cartun, M.A.; Snider, A.G. Assessing extradyadic behavior: A review, a new measure, and two new models. Pers. Individ. Differ. 2010, 49, 155–163 .
15. Cramer, R.E.; Lipinski; R.E.; Meteer, J.D.; Houska, J.A. Sex Differences in Subjective Distress to Unfaithfulness: Testing Competing Evolutionary and Violation of Infidelity Expectations Hypotheses. J. Soc. Psychol. 2008, 148, 389–405 .
16. Penke, L.; Asendorpf; J.B. Evidence for conditional sex differences in emotional but not in sexual jealousy at the automatic level of cognitive processing. Eur. J. Pers. 2008, 22, 3–30 .
17. Blow, A.J.; Hartnett, K. Infidelity in committed relati0nships II: A substantive review. J. Marital. Fam. Ther. 2005, 31, 217–233.
18. Pittman, F.S.; Wagers, T.P. The relationship, if any, between marriage and infidelity. J. Couple Relatsh. Ther. 2005, 4, 135–148 .
19. Cano, A., Christian-Herman, J., O’Leary, K. D., & Avery-leaf, S. (2002). Antecedents and consequences of negative marital stressors. Journal of family therapy, 282009). Familial and extramarital relations among truck drivers crossing the Hong Kong-China border. Journal of Sex Marital Ther, 35(3), 239-44
20. Thompson, A.P. Extramarital sex: A review of the research literature. J. Sex Res. 1983, 19, 1–22 .
21. Bernard, J. Infidelity: Some moral and social issues. In Beyond Monogamy: Recent Studies of Sexual Alternatives in Marriage; Smith, J.R., Smith, L.G., Eds.; Johns Hopkins University Press: Baltimore, MD, USA, 1974; pp. 130–158 .